nhà văn thiếu nhi nước ngoài

Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) cho biết, trong tháng 9/2022, đã có thêm 211 nhà đầu tư nước ngoài được trung tâm cấp mã số giao dịch chứng khoán. Tags: Nhà đầu Tư Nước Ngoài, Mã Giao Dịch Chứng Khoán, Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoán Việt Nam. Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc. Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng xin trân trọng giới thiệu toàn văn Thư của Chủ tịch nước: Các cháu thiếu niên, nhi đồng yêu quý! Nhân dịp Tết Trung Thu, Bác thân ái gửi đến các cháu thiếu niên, nhi đồng Việt Nam trong Sau này, các học sinh như Nguyễn Văn Lan, Ngô Văn Mai và 90 học sinh khác đã gác sách bút, dù có người còn được gọi đi học nước ngoài. Tất cả đã tình nguyện lên đường ra chiến trường và nhiều người trong số đó ngã xuống vì đất nước. Nhà Thiếu Nhi Quận 10 Sách văn học Tâm lý - Kỹ năng sống Sách kinh tế Sách học ngoại ngữ Sách thiếu nhi Sách nuôi dạy con: Tác giả - Tác phẩm Tác giả Xuân Quỳnh Cảnh ngày hè Victor hugo, Tôi là ai Truyện cậu bé tích chu Am pm là gì Ngô Tất Tố, Shakespeare: Thư viện Ca dao - Dân ca Thành ngữ, tục Nhà Thiếu Nhi Quận 12. Tư liệu - Cẩm nang. Văn bản. Liên hệ. Tin tức mới. Chiêu sinh các lớp năng khiếu tháng 02/2022. Chương trình "Xuân yêu thương - Xuân sẻ chia" năm 2022. Chăm lo thiếu nhi khó khăn do Covid-19. Kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam (28/7/1929 - 28/7/2021). Site De Rencontre Pour Jeune Ado Gay. 25 cuốn sách văn học thiếu nhi hay mở ra một thế giới tràn ngập trí tưởng tưởng của trẻ thơ. Đưa người lớn tìm về thời ngây ngô, khờ khạo nhưng hồn nhiên, trong trẻo của bé Peter Pan-chú bé không bao giờ lớn-một đêm mò đến phòng trẻ của nhà Darling gồm Wendy, Jonh và Micheal. Chú đã dạy cho chúng biết bay, và mang chúng qua bầu trời tới Neverland, xứ sở thần thoại có người Da đỏ, sói, tiên cá và… lũ cướp đầu lũ cướp biển là thuyền trưởng Hook nham hiểm. Một tay hẳn đã bị đớp mất bởi một con cá sấu, con vật mà, như Hook giải thích, “đã thích tay tao đến mức nó cứ bám riết lấy tao từ đó, thèm thuồng muốn liếm nốt cái phần còn lại”. Sau rất nhiều biến cố, câu chuyện đạt tới đỉnh điểm khi Peter, Wendy và lũ trẻ phải đối mặt trong trận chiến với lũ cướp biển và đã giành chiến thắng giòn dã. Tất cả trở về nhà Wendy trong vòng tay yêu thương của ông bà Darling, chỉ có Peter Pen tiếp tục ở lại Nerverland, bởi cậu bé thích cuộc sống tự do, vô tư lự bên các nàng tiên hơn là trở thành một người lớn khuân mẫu và nghiêm có thể nói một câu về Peter Pan thì đó sẽ là một tác phẩm kỳ diệu ra đời từ trí tưởng tượng kỳ diệu và tài kể chuyện có một không hai của James Matthew mèn phiêu lưu ký là truyện dài của nhà văn Tô Hoài kể về cuộc phiêu lưu của chú Dế Mèn cùng các bạn bè. Trên đường đi, họ đã gặp phải nhiều khó khăn nguy hiểm, nhưng những gian nan đã cho họ nhiều bài học quý giá, và thắt chặt tình bạn của họ. Ngoài việc khuyến khích những người trẻ tuổi dám mơ ước, dám hành động, truyện còn là khát vọng hoà bình giữa các loài, là mong ước anh em bốn bể có thể cùng chung sống hoà thuận, để thế giới không còn cảnh xung đột, thù là câu chuyện về một bầy ốc sên sống tại Quê Hương Bồ Công Anh, dưới tán lá ô rô rậm rạp, vốn vẫn sống một cuộc đời chậm chạp, lặng lẽ, và chỉ gọi nhau đơn giản là “sên”, cho tới khi một con trong số chúng nghĩ rằng thật bất công khi không có một cái tên riêng và nhất là nó muốn biết được lý do tại sao loài sên lại chậm chạp đến thế. Bỏ ngoài tai mọi lời chế giễu của những đồng loại đã quá quen với cuộc sống chậm chạp và lặng lẽ vốn có, kẻ “nổi loạn” quyết chí rời xa gia trang ô rô, lên đường kiếm tìm cho mình một cái tên riêng cùng lời giải đáp cho thắc mắc bấy lâu. Trên hành trình ấy, nó gặp một bác rùa già, người đã đặt cho nó cái tên “Dũng Khí” và chỉ cho nó thấy tận mắt một hiểm họa lớn đối với mọi loài sinh vật của đồng cỏ con người!Chú ốc sên nhỏ quyết định quay về báo tin cho đồng loại, cùng với đó là cả nhà kiến, bọ hung, và chuột chũi… mà nó gặp trên đường. Chính nhờ sự chậm chạp và gan dạ, “Dũng Khí” đã giúp nhiều sinh vật thoát khỏi nguy hiểm, đồng thời dẫn dắt các anh em của mình vượt qua chặng đường gian khổ, tìm đến một Quê Hương Bồ Công Anh mới, an toàn và đầy hứa xửa ngày xưa, có một chú chuột tên là Nỗi thất vọng. Chú bé nhỏ một cách buồn cười trong khi hai tai thì to đến kỳ dị. Thay vì mải mê kiếm tìm vụn bánh, tất cả những gì chú quan tâm là âm nhạc, ánh sáng và những câu chuyện cổ. Và chú còn đang yêu nữa, yêu một nàng công chúa…Bắt đầu như thế câu chuyện cổ tích về Despereaux. Bắt đầu như thế câu chuyện lãng mạn đáng yêu về nàng công chúa và chàng hiệp sĩ; câu chuyện đầy chất phiêu lưu giữa ánh sáng lâu đài và bóng tối hầm ngục; câu chuyện khiến ta rung động từ sâu thẳm tâm hồn về một chú chuột đã dám trở nên khác biệt và nhờ đó, trở thành anh hùng…Chuyện Despereaux đã giành Huân chương Newbery 2003 và được hãng Universal Pictures dựng thành phim hoạt hình năm 2008, với sự tham gia lồng tiếng của hai diễn viên nổi tiếng Dustin Hoffman và Emma khi người cha bị phá sản và qua đời, cô bé Sara Crewe từ chỗ được yêu chiều hết mực ở trường nội trú của cô Minchin, bỗng trở thành đứa trẻ mồ côi phải sống trên gác mái, bị đối xử tàn tệ, ăn chẳng đủ no. Nhưng sự tàn nhẫn của cô Minchin không hề làm Sara thay đổi, cô bé luôn là nàng công chúa nhỏ thông minh và nhân hậu, kiên nghị trong khó khăn. Nhờ tình bạn của Becky, Ermengarde và cả chú chuột Melchisedec, Sara vẫn giữ được niềm tin vào những điều tốt đẹp, và rồi một ngày, phép màu thật sự đã xảy ra với tất khi ra đời, câu chuyện Công chúa nhỏ đậm màu sắc cổ tích, ca ngợi lòng tự trọng, tình yêu thương và lung linh sắc màu tưởng tượng luôn được nhiều thế hệ thiếu nhi yêu sách đã nhiều lần được chuyển thành phim điện ảnh, truyền hình và nhạc ýCó một cậu bé luôn luôn sầu muộn, bởi cậu chẳng thiết tha với các môn học ở trường, chẳng hứng thú với việc xảy ra xung quanh, hay chẳng có gì để mà yêu nọ một gói hàng bất ngờ xuất hiện trong phòng cậu, gói hàng to đùng với những chỉ dẫn quái lạ hóa ra là một trạm thu phí đường cao tốc. Với tất cả tò mò vun vén sau những ngày dài buồn chán, cậu bé lái chiếc oto đồ chơi đi qua trạm thu phí, và đến những vùng đất chưa bao giờ có tên trên bản đồ, gặp những sinh vật cực kỳ hoang đường, mà cũng cực kỳ hay ho. Hành trình ấy giúp cậu nhận ra bao điều bí ẩn và kì lạ mà cậu chưa hề biết tới – những bản nhạc cậu có thể chơi, những bài hát cậu có thể ngân lên, những thế giới cậu có thể tưởng tượng ra, để một ngày kia biến chúng thành hiện giấu vàng – cái tên nghe hấp dẫn như chuyện cổ tích ấy lại là một câu chuyện về xã hội Anh hồi thế kỉ thứ XVIII, cái thế kỉ tanh “máu và bùn” của vương triều London đang mở rộng cuộc hành trình chinh phạt và xâm chiếm thuộc địa để biến nước Anh thành một đế quốc “không có mặt trời lặn”. Một chế độ kẻ cướp ắt sinh ra những tên cướp. Ấy là nguồn gốc mọc lên “Đảo giấu vàng” trong xứ sở những hòn đảo Britain hòn đảo nằm chơi vơi giữa biển, đem ngày ầm ầm sóng vỗ, nhấp nhô những trái đồi trọc bên những vạt rừng thông cổ thụ, nơi ẩn náu của chim trời chỉ gợi lên cái cô quạnh hãi hùng trước sức mạnh ngự trị của thiên nhiên lại bỗng có một sức cuốn hút kì diệu. Chỉ vì nó chứa trong lòng mình một kho vàng do băng cướp của một viên thuyền trưởng tên là Flin cất giấu. Vàng – cái ma lực phi thường của xã hội Châu Âu – kéo những con người của nước Anh kia vào cuộc. Ai sẽ đoạt được kho vàng, bọn cướp còn lại trong băng nhóm của Flin hay những kẻ khác?…Từ buổi tối cha bị hai người lạ mặt đưa đi, cuộc sống của ba chị em Roberta, Peter và Phyllis hoàn toàn đảo lộn. Từ ngôi biệt thự tiện nghi ở London, các em phải cùng mẹ chuyển về nông thôn sống khó khăn vất vả trong một ngôi nhà nơi xa lạ không ai quen biết, lũ trẻ tìm vui bên con đường sắt chạy ngang qua đó. Các em kết bạn với Perks, người bảo vệ nhà ga, học hỏi những kiến thức về tàu hỏa của ông và thực hiện những cuộc phiêu lưu nho nhỏ. Các em còn có niềm vui ngày nào cũng vẫy chào một ông già quý phái đi tàu ngang qua vào một giờ nhất định. Sau khi các em cứu được một đoàn tàu khỏi tai nạn kinh khủng, ông già quý phái ngày càng thân thiết với bọn trẻ hơn và giúp chúng tìm hiểu vì sao cha lại biến mất một cách bí suốt tác phẩm, người đọc bị cuốn vào những “phi vụ” liều lĩnh quá tầm lũ trẻ. Chúng đưa người tù nhân Nga khốn khổ trốn chạy sang Anh về nhà chăm sóc, trong khi bao người lớn còn đang giữ thái độ cảnh giác với ông, rồi cuối cùng chúng giúp ông tìm lại được gia đình. Chúng lao vào đám cháy để cứu con ông sà lan mặc dù ông ta vừa la mắng nạt nộ chúng làm chúng rất ghét ông ta. Chúng còn bất chấp nguy hiểm chạy vào đường hầm có tàu chạy qua để cứu cậu thiếu niên bị gãy chân mắc kẹt trong đó…Ra đời năm 1876, hơn một trăm năm nay, Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer đã được người đọc ở nhiều lứa tuổi, nhiều dân tộc khác nhau yêu giả không chỉ thuật lại một câu chuyện có hậu về chú Tom tinh nghịch và chú Huck lang thang, mà còn dựng lên một bức tranh hiện thực về môi trường bao quanh các nhân vật bé nhỏ, đặc biệt đi sâu vào thế giới bên trong của con người, miêu tả giản dị và chính xác tâm lý trẻ em. Tom Sawyer, nhân vật chính, cũng như Huck bạn em, khao khát một cuộc sống khác thường, một cuộc sống huy hoàng, lừng lẫy, sao cho mọi chú bé quen biết đều sầu não vì ganh tị, còn người lớn thì sững sờ vì kinh ngạc. Cùng với chiều sâu của nó, tác phẩm vẫn nhẹ nhàng tươi tắn, lấp lánh sắc màu rực rỡ. Nghệ thuật kể chuyện của Mark Twain cuốn hút và có sức hấp dẫn kì lạ. Người đọc luôn hồi hộp và luôn bị bất ngờ vì những bước ngoặt đầy kịch vậy, cuốn sách được viết chủ yếu là để giải trí cho các em, nhưng không hẳn vì thế mà người lớn không bị hấp dẫn. Cuốn sách hàm ý nhắc lại một cách vui vẻ cho người lớn rằng Có một thời họ đã như thế nào, đã cảm xúc, suy nghĩ, ăn nói ra sao và đôi khi đã lao vào những cuộc phiêu lưu kỳ quặc như thế thơ dữ dội – cuốn truyện xoay quanh cuộc sống chiến đấu và hy sinh của những thiếu niên 13, 14 tuổi trong hàng ngũ Đội thiếu niên trinh sát của trung đoàn Trần Cao Vân. Những Lượm, Mừng, Quỳnh sơn ca, Hòa đen, Bồng da rắn, Vịnh sưa, Tư dát… mỗi người một hoàn cảnh song đều chung quyết tâm, nhiệt huyết và lòng yêu nước, đã tham gia chiến đấu hết mình và hy sinh khi tuổi đời còn rất như tên truyện, độc giả sẽ bắt gặp ở đó những chi tiết thực sự dữ dội về cuộc đời thiếu niên bất hạnh, về cuộc chiến tranh chống giặc tàn khốc nhưng ẩn sâu bên trong ta vẫn thấy những tâm hồn trong sáng và vô tư, thấy sự can trường, dũng cảm phi thường của nhân vật. Tất cả những ai đã từng đọc tác phẩm này hầu như đều không ngăn được xúc động và những giọt nước mắt cảm thương, cảm phục. Đây thực sự là một tác phẩm quý trong kho tàng văn học Việt Nam. Một câu chuyện khơi dậy trong mỗi người tình yêu đất nước và niềm trân trọng ký ức tuổi thơ…Không Gia Đình kể về chuyện đời Rémi, một cậu bé không cha mẹ, họ hàng thân thích. Sau khi phải rời khỏi vòng tay của người má nuôi, em đã đi theo đoàn xiếc thú của cụ già Vitalis tốt bụng. Kể từ đó, em lưu lạc khắp nơi, ban đầu dưới sự che chở của cụ Vitalis, sau đó thì tự lập và còn lo cả công việc biểu diễn và sinh sống cho cả một gánh hát rong. Đã có lúc em và cả đoàn lang thang cả mấy ngày đói khát rồi còn suýt chết rét. Có bận em bị lụt ngầm chôn trong giếng mỏ hàng tuần. Rồi có lần em còn mắc oan bị giải ra tòa và phải ở tù. Nhưng cũng có khi em được nuôi nấng đàng hoàng, no ấm. Song dù trong hoàn cảnh nào, Rémi vẫn giữ được sự gan dạ, ngay thẳng, lòng tự trọng, tính thương người, ham lao động chứ không hạ mình hay gian dối. Cuối cùng, sau bao gian nan khổ cực, em đã đoàn tụ được với gia đình của tất dài, một cái tên đã được hàng triệu trẻ em của bao nhiêu thế hệ trên thế giới yêu mến. Cô bé tóc đỏ, mặt đầy tàn nhang tinh quái đó là giấc mơ sống động mà có lẽ chưa từng một ai không ôm ấp khi nghĩ về tuổi thơ, trẻ sân nhà của hai anh em Thomas và Annika, có một Biệt thự tên là Bát Nháo nhưng chẳng ai ở cả. Chúng mơ ước có hàng xóm với lũ trẻ để chơi cùng biết bao. Và rồi một cô bạn hàng xóm xuất hiện. Cô bé 9 tuổi ấy chỉ đi một mình, với một chú ngựa và một ông khỉ. Chúng đã kết thành bạn thân với có một va ly đầy tiền vàng. Cô bé không thích đi học, vì từ nhỏ đã lênh đênh trên biển với bố nên chẳng biết đi học ở đâu. Ước mơ của cô bé là tương lai trở thành tướng cướp. Và cô bé sống hoàn toàn tự do, không chịu được gò bó nào, không ai bắt cô đi ngủ đúng giờ khi đang chơi vui, hay bắt cô vào nhà khi đang dạo mát giữa vườn trong đêm vắng. Pippi sẵn sàng đối đầu với những kẻ bắt nạt, bọn kẻ trộm hay tên hợm hĩnh đòi mua biệt thự Bát cũng chính từ cuộc sống đó, Pippi tự lập hơn mọi đứa trẻ khác. Cô bé tất dài biết sắp xếp lấy nhà cửa, nấu ăn rất ngon, ưa chiêu đãi bạn bè. Pippi có thể tự gội đầu, thích vục cả mặt trong chậu nước; có thể vừa cài khuy sau của áo, vừa tết tóc. Hơn thế, Pippi tất dài có một tình cảm thật khoáng đạt, nồng nàn với mọi người. Cô bé sẵn sàng nhảy lên cửa sổ mua vui cho hai anh em hàng xóm bị ốm phải nằm nhà, cô làm tiệc cùng các bạn chơi thật vui, và vì họ mà cô ở lại biệt thự Bát Nháo, không lên thuyền với cha ýCó thể bạn quan tâmCon người mất bao nhiêu lượng nước của cơ thể thì tử vong?Yêu cầu tốt nghiệp Trung học cơ sở năm 2023Ai sẽ đến Dubai cho buổi hòa nhạc 2023?Từ các chữ số chẵn có thể lấp được bao nhiêu số có hai chữ số chia hết cho 3?Câu Kinh Thánh cho ngày 26 tháng 3 năm 2023 là gì?Khi Matthew và Marilla Cuthbert ngỏ lời với một trại trẻ mồ côi để xin một cậu bé về đỡ đần họ tại nông trang Green Gables, cả hai sửng sốt khi thấy bước ra khỏi tàu là một cô bé lắm mồm, tên là tóc đỏ, hay gây gổ và lãng mạn vô phương cứu chữa – cô đã xáo trộn cả Green Gable lẫn ngôi làng quanh đó. Nhưng sự hóm hỉnh và thiện tính trong cô lại khiến cô được yêu mến không ngớt, không chỉ với cộng đồng tưởng tượng của Đảo Hoàng tử Edward, mà còn với bao thế hệ độc giả khắp bên kia bờ Đại Tây Dương, suốt một thế kỷ nay, kể từ ngày cuốn Anne Tóc đỏ đầu tiên ra đời năm truyện bảy tập Harry Potter là tác phẩm đáng tự hào nhất, nổi tiếng nhất đồng thời cũng là tác phẩm mang lại danh tiếng cho sự nghiệp văn chương của nữ tác giả người Anh J. K. dung câu chuyện giả tưởng từng gây sốt trên nhiều thị trường sách này kể về cuộc chiến của cậu bé Harry Potter một mình chống lại một phù thủy hắc ám Chúa tể Voldemort, người đã giết cha mẹ cậu để thực hiện tham vọng làm chủ thế giới phù thủy. Harry Potter đã chắp cánh cho trí tưởng tượng của trẻ em trên toàn thế giới bay cao bay xa trong thế giới pháp thuật huyền hoặc. Truyện bắt đầu với một nhân vật bình thường, thậm chí là có phần tầm thường và nó diễn ra ngay bên cạnh chúng ta, bắt đầu từ sân ga 9¾ ở nhà ga Ngã tư Vua. Lần lượt bảy tập truyện sẽ đưa độc giả đi khám phá con đường trở thành pháp sư đầy chông gai, thử thách của Harry cùng với các bạn của mình tại ngôi trường phù thủy động, hài hước, hấp dẫn, từng trang viết của Nhật ký chú bé nhút nhát đã dẫn dắt người đọc đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác qua mỗi ngày cậu bé Greg lớn lên. Bạn đọc chắc chắn sẽ phải cười phá lên khi chứng kiến những rắc rối liên tiếp, những trò đùa tinh quái nhưng hết sức thông minh của cậu. Trẻ con, mơ mộng, bướng bỉnh, Greg đã đi vào văn học với tư cách là một trong những nguyên mẫu trẻ thơ đáng yêu nhất, ấn tượng nhất và chiếm được cảm tình của hàng triệu độc giả trên toàn thế giới. Lối kể chuyện hóm hỉnh rất có duyên cùng những bức hình minh hoạ ngộ nghĩnh của tác giả Jeff Kinney đã tạo cho tác phẩm sức cuốn hút kỳ lạ, đưa nó lên giữ kỷ luật best-seller của New York Times trong 75 tuần liên với số lượng tiêu thụ lên đến 2 triệu chuyện kể về cuộc phiêu lưu trên vùng đất Đông Phi của cậu bé Stas mười bốn tuổi và cô bé Nell tám tuổi khi bị bắt cóc và đem từ kênh đào Suez qua sa mạc Sahara tới Sudan. Trải qua không biết bao nhiêu hiểm nguy, đối mặt với nhiều gian nan thử thách, khi thì trên sa mạc nắng cháy, lúc giữa rừng già thẳm sâu, cuối cùng, Stas và Nell cũng đoàn tụ được với gia tác phẩm duy nhất viết cho thiếu nhi của nhà văn Ba Lan nổi tiếng Henryk Sienkiewicz, ngay từ khi xuất bản lần đầu năm 1912, Trên Sa Mạc Và Trong Rừng Thẳm đã được hoan nghênh nhiệt liệt, được tái bản ngay và được dịch ra nhiều thứ tiếng, sau đó được dựng thành phim năm 1973 và 2001. Trong suốt một thế kỷ qua, tác phẩm đề cao lòng quả cảm, khát vọng đi tới những chân trời xa, thực hiện những kì tích phi thường này luôn được coi là một trong những cuốn truyện hay nhất dành cho thiếu sách Trên Sa Mạc Và Trong Rừng Thẳm được dịch giả Nguyễn Hữu Dũng dịch từ nguyên tác tiếng Ba Lan “W pustyni i w puszczy” – NXB Pans twowi institut là một đứa trẻ hư, hay bắt nạt súc vật và những sinh linh yếu ớt hơn mình. Cũng vì thế mà Nils bị trừng phạt; bị biến thành người tý hon cho các con vật bắt nạt. Không còn lựa chọn, Nils ra đi trên lưng những con ngỗng trời ngao du vòng quanh đất nước Thụy Điển. Chính những con ngỗng trời đã dạy cho Nils tính nhân hậu và lòng dũng cảm, trước khi quay lại cuộc sống bình thường.“Những cuộc phiêu lưu của Nils” là một tác phẩm kinh điển của Selma Lagerlof. Sách viết cho trẻ nhỏ nhưng có khả năng thức tỉnh cho cả những người không còn trẻ ýErnest Hemingway từng nói “Toàn bộ văn học Mỹ hiện đại đều thoát thai từ một cuốn sách của Mark Twain, đó là Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn”.Sau những cuộc phiêu lưu cùng Tom Sawyer, Huck Finn được bà quả phụ Douglas đón về nuôi. Nhưng với bản tính ưa tự do, Huck không chịu nổi việc phải ăn vận sạch sẽ, học hành theo khuôn phép trưởng giả dù được sống giàu sang. Cộng thêm với việc người cha tưởng đã chết đột ngột trở về tiếp tục hành hạ, gây rắc rối cho cậu, Huck quyết định cùng Jim – một nô lệ da đen bỏ trốn – cùng xuôi dòng Mississippi, bắt đầu những cuộc phiêu lưu chuyện dở khóc dở cười đã xảy ra trong chuyến phiêu lưu. Không chỉ thế, Huck còn lâm vào những tình huống nguy hiểm khi bị cuốn vào cuộc tranh chấp giữa hai dòng họ với những cuộc đọ súng chết chóc… Nhưng cũng chính trong hoàn cảnh ngặt nghèo nhất, Huck đã nhận ra giá trị của cuộc sống để hướng về sự tự do và hết lòng giúp đỡ người nô lệ da đen tội nghiệp. Từ một cậu bé chỉ biết phá phách, Huck đã xác định rõ ràng mục đích sống, biết phân biệt đúng sai bằng trái tim thuần hậu và thoát khỏi những định kiến méo mó được nhồi nhét qua cách giáo dục sai nhà phê bình văn học đã đánh giá Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn là tiểu thuyết ưu tú nhất của Mark Twain, bởi tác giả đã vận dụng một cách nhuần nhuyễn phương ngữ của nhiều vùng, nhiều tầng lớp người để diễn tả những trạng huống tâm lý phức tạp, cũng như mô tả xuất sắc cảnh vật thiên nhiên. Tác phẩm này đã lọt vào danh sách những tiểu thuyết hay nhất mọi thời đại của văn học Mỹ, và rất nhiều lần được đưa lên màn từ khi mới ra đời, Oliver Twist đã mồ côi và phải sống trong trại tế bần. Bị đối xử tàn tệ, bị cho đi, rồi bị ngược đãi, không chịu nổi Oliver bèn bỏ trốn đến London nhưng lại rơi vào hang ổ của bọn trộm cắp. Trong hoàn cảnh đen tối ấy, cậu vẫn khát khao hướng thiện và khiến những tấm lòng nhân hậu cảm động. Cuối cùng bọn bất lương bị trừng trị, Oliver thoát khỏi âm mưu của chúng và có được cuộc sống mới trong sạch, hạnh Twist là một trong những tác phẩm thành công nhất của Charles Dickens. Cuộc đấu tranh giữa thiện và ác cùng những tấm lòng lương thiện sáng lên trên từng trang sách đã lôi cuốn nhiều thế hệ độc giả từ trẻ em đến người lớn. Cuốn sách cũng rất nhiều lần được chuyển thể thành phim điện ảnh, truyền hình, anime, kịch và nhạc kịch, trong đó bộ phim ca nhạc năm 1968 đã đoạt giải rằng chưa ai có những cuộc phiêu lưu kỳ thú như chàng bác sĩ – thuỷ thủ Guliver. Gặp bão, giạt vào xứ sở tí hon, rơi vào đất nước khổng lồ, lang thang trên đảo bác học, chia sẻ cuộc sống với những người – ngựa…mỗi trang viết đều đầy ắp sự kiện và yếu tố bất ngờ. Gulliver du ký đã được dịch ra hàng trăm thứ tiếng, được giới thiệu bằng sách, phim, bằng phim, bằng các đồ chơi lưu niệm… Và qua mấy trăm năm nay, vẫn được hàng triệu triệu bạn đọc đón chào…Tiếng Gọi Nơi Hoang Dã nguyên bản tiếng Anh The Call of the Wild là tiểu thuyết của nhà văn Mỹ Jack kể về những chuyến phiêu lưu mạo hiểm của chú chó Bấc trung thành. Bấc đang sống trong trang trại của một gia đình giàu có thì bị bắt cóc, trở thành chó kéo xe cho những người đi tìm vàng ở khu Alaska lạnh giá. Bấc phải học cách đối diện với cuộc đấu tranh sinh tồn và trở thành thủ lĩnh của đàn chó. Thiên nhiên nguyên thủy đã đánh thức bản năng của một lần đi săn trở về, Bấc nhìn thấy cái chết thương tâm của Thoóctơn – người chủ nó thương yêu nhất. Tình yêu thương, sự trung thành mà Bấc dành cho Thoóctơn trở thành nỗi đau thống thiết, Bấc trở nên hoang dã hơn bao giờ hết…Không còn mối liên hệ nào níu Bấc lại với con người, nó bị cuốn theo tiếng gọi nơi hoang dã, cuối cùng trở thành một con sói xưa, trong ngôi nhà trên phố Ai Cập, có một chú thỏ bằng sứ tên là Edward Tulane. Chú được làm ra bởi một người chế tác đồ chơi bậc thầy, được mặc trên người những bộ quần áo tuyệt hảo đặt may vô cùng ngưỡng mộ và đề cao bản thân, không màng tới cô chủ Abilene đang vô cùng nâng niu chú. Thế nhưng, trên chuyến đi lênh đênh vượt đại dương, một thằng bé đã vô tình quăng chú khỏi mạn tàu. Và từ đó, hành trình lưu lạc của Edward bắt chú thỏ bằng sứ có thể đi tới những đâu?Một chú thỏ bằng sứ có thể sống và yêu như thế nào?Tình yêu mang vị gì?Nếu là vị đau, chú có còn nên tiếp tục thương yêu?Tất cả đã được trả lời với một bút pháp đầy chất thơ trong Chuyến phiêu lưu diệu kỳ của Edward Tulane. Có thể nói rằng, kể từ Bởi vì Winn-Dixie cho tới câu chuyện về thỏ sứ Edward Tulane, Kate Di Camillo cũng vượt qua một hành trình phi thường để giành trọn say mê và mở rộng trái tim cho độc Ở Xứ Sở Thần Tiên là cuốn tiểu thuyết dành cho thiếu nhi của tác giả người Anh Charles Lutwidge Dodgson dưới bút danh Lewis Carroll. Câu chuyện kể về cô bé Alice chui qua một hang thỏ rồi lạc vào thế giới thần tiên với những sinh vật kì lạ.……” Alice mở cửa và trước mắt cô là lối đi nhỏ, chẳng rộng hơn cái hang chuột là mấy. Cô quỳ xuống và nhìn qua lối đó, cô thấy một khu vườn đẹp chưa từng thấy. Cô muốn thoát khỏi căn phòng tối tăm để được dạo chơi bên những luống hoa rực rỡ và những đài phun nước mát lạnh đang phun lên mạnh mẽ, nhưng làm sao cso thể lách mình qua lối đi bé tí kia, đến cái đầu còn chẳng qua nổi nữa là.”……Có một mẩu gỗ được bác Geppeto mang về đẽo thành một chú người rối. Chú rối Pinocchio mơ ước trở thành một cậu bé bằng xương bằng thường hay nói dối và bịa đặt ra những câu chuyện vì nhiều lý do khác đã trải qua một cuộc phiêu lưu đầy những điều thú vị không kém phần mạo hiểm Bị bạn xấu lừa gạt, bắt làm chó canh nhà, biến thành lừa và thậm chí còn bị cá mập nuốt vào bụTrải qua bao sóng gió, và được Cô Tiên Xanh giúp đỡ, cuối cùng Pinocchio đã hiểu ra mình cần phải thay đổi những gì để trở thành một cậu bé đáng từ khi “Cuộc phiêu lưu của Pinocchio” ra đời, nhân vật chú bé người gỗ Pinocchio được coi là một trong những biểu tượng của văn hóa hiện đại, và là nhân vật được tái hiện rất nhiều lần trong kho tàng văn học thiếu chuyện bắt nguồn từ một chuyến bay của Antoine de tai nạn đã khiến tác giả lạc bước vào một sa mạc hoang vu cách xa con người hàng ngàn hoang vắng, trong vô vọng, trong nguy hiểm cận kề, tác giả đã gặp Hoàng tử bé – một cậu bé u uất đến từ tinh cầu khác, và câu chuyện của em. Một câu chuyện giản dị, êm đềm như nước chảy, tưới mát tâm hồn ta bằng những cảm xúc dịu dàng chân thực nhất, nhưng lại khiến ta thắt lòng và kinh ngạc bởi những day dứt thơ ngây nhưng vô cùng sâu sắc, khiến ta thổn thức và bừng tỉnh về chân lý cuộc sống, về bản chất đời người. 1. Khái niệm Văn học thiếu nhi Cách hiểu văn học thiếu nhi, theo Từ điển thuật ngữ văn học “Theo nghĩa hẹp, văn học thiếu nhi gồm những tác phẩm văn học hoặc phổ cập khoa học dành riêng cho thiếu nhi. Tuy vậy, khái niệm văn học thiếu nhi cũng thường bao gồm một phạm vi rộng rãi những tác phẩm văn học thông thường cho người lớn đã đi vào phạm vi đọc của thiếu nhi, như Đôn Ki-hô-tê của M. Xéc-van-tex, Ro-bin-xơn Cơ-ru-xô của Gu-li-vơ du kí của Túp lều của bác Tôm của – Xtâu...” [11, Như vậy, thuật ngữ văn học thiếu nhi được nêu ra trong cuốn Từ điển thuật ngữ văn học vẫn chưa đưa ra một khái niệm hay định nghĩa cụ thể về văn học thiếu nhi mà chỉ giới hạn những “loại” tác phẩm được gọi là văn học thiếu nhi, bao gồm cả những tác phẩm không thuộc về văn học mà thuộc về khoa học phổ cập. Bách khoa thư Văn học thiếu nhi Việt Nam, tập 1, Tổng quan, do Vân Thanh và Nguyên An biên soạn, quan niệm về văn học thiếu nhi tương đối rộng và bao quát. Khái niệm văn học thiếu nhi được nhận diện ở nhiều góc độ chủ thể sáng tác, nhân vật trung tâm, mục đích sáng tác, đối tượng tiếp nhận… Cụ thể “Văn học thiếu nhi bao gồm - Mọi tác phẩm được mọi nhà sáng tạo ra với mục đích giáo dục, bồi dưỡng tâm hồn, tính cách cho thiếu nhi. Nhân vật trung tâm của nó là thiếu nhi, và đôi khi cũng là người lớn, hoặc là một cơn gió, một loài vật, một đồ vật, một cái cây… Tác giả của văn học thiếu nhi không chỉ là chính các em mà cũng là các nhà văn thuộc mọi lứa tuổi. - Những tác phẩm mà thiếu nhi thích thú tìm đọc. Bởi vì các em đã tìm thấy trong đó cách nghĩ cách cảm cùng những hành động gần gũi với cách nghĩ cách cảm và cách hành động của chính các em, hơn thế, các em còn tìm được ở trong đó một lời nhắc nhở, một sự răn dạy, với những nguồn động viên khích lệ, những sự dẫn dắt ý nhị, bổ ích… trong quá trình hoàn thiện tính cách của mình. Như thế, văn học thiếu nhi là người bạn thông minh và mẫn cảm của thiếu nhi”. Khái niệm văn học thiếu nhi được nêu ra trong Bách khoa toàn thư mở Wikipedia cũng đã nêu rất cụ thể hơn nữa “Văn học thiếu nhi children’s litereture hay văn học dành cho trẻ em là các tác phẩm văn học dành cho độc giả và thính giả đến khoảng mười hai tuổi và thường có tranh minh họa. Thuật ngữ này được dùng với nhiều nghĩa, đôi khi có loại trừ các loại truyện viễn tưởng cho tuổi mới lớn, các sách truyện hài hước hoặc các thể loại khác. ... Văn học thiếu nhi có thể là những tác phẩm do trẻ em thiếu nhi viết, những tác phẩm viết cho trẻ em, những tác phẩm được chọn viết cho trẻ em hoặc những tác phẩm được trẻ em lựa chọn”. “Văn học thiếu nhi không có định nghĩa duy nhất được sử dụng rộng rãi. Nó có thể được định nghĩa rộng là bất cứ điều gì mà trẻ em đọc, hay cụ thể hơn văn học thiếu nhi có thể là tiểu thuyết, phi tiểu thuyết, thơ, hay phim truyền hình dành cho trẻ em và những người trẻ tuổi đọc”. Một số đặc điểm cơ bản về Văn học thiếu nhi Thứ nhất, độ tuổi “thiếu nhi” trong khái niệm văn học thiếu nhi chúng tôi xếp nhóm độ tuổi từ mười sáu trở xuống là nhóm “thiếu nhi”. Thứ hai, văn học thiếu nhi là một loại văn học, hơn nữa là một loại văn học đặc biệt. Văn học thiếu nhi dù nhiều hay ít thì vẫn là một phần không thể thiếu của bất kì nền văn học dân tộc nào. Sự đặc biệt của loại văn học này chính là ở đối tượng đã được thể hiện ngay trong nội hàm thuật ngữ thiếu nhi. Thiếu nhi là đối tượng được miêu tả trong tác phẩm hay là độc giả của tác phẩm hay người sáng tạo nên tác phẩm? Thiếu nhi là thuật ngữ dung để chỉ một lứa tuổi cụ thể hay một nhóm lứa tuổi. Trên thực tế, các tác giả khi sáng tác có thể xác định rất rõ đối tượng mà mình miêu tả có gì để có cách xử lí mọi yếu tố của tác phẩm cho phù hợp, Nhưng chắc chắn các tác giả sẽ không thể giới hạn hoặc xác định đối tượng tiếp nhận tác phẩm của mình chỉ ở một lứa tuổi nhất định nào đó. Sự giao tiếp giữa độc giả hay thính giả với tác giả thông qua tác phẩm là một sự giao tiếp ngầm và hoàn toàn tự do. Không ai có thể cấm trẻ em khám phá một tác phẩm văn học viết về những người lớn hơn tuổi của chúng hay cấm người lớn tìm hiểu những tác phẩm viết về đám trẻ con. Sự giao thoa về đối tượng tiếp nhận có thể hiểu là một biểu hiện rõ ràng cho tính giá trị của tác phẩm. Giá trị tạo nên sức sống của tác phẩm cũng như xóa nhòa đi giới hạn về không gian, thời gian. Do đó, văn học thiếu nhi có lẽ nên được hiểu một cách rộng rãi là những tác phẩm văn học viết cho thiếu nhi, cả những tác phẩm văn học do thiếu nhi sáng tasv hoặc những tác phẩm phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi, viết về thiếu nhi. Được thiếu nhi yêu quý, tìm đọc. Thứ ba, tính giáo dục trong văn học thiếu nhi Với những tác phẩm văn học thiếu nhi sáng tác bởi người lớn thì giáo dục là tiêu chí hàng đầu của một tác phẩm văn học thiếu nhi cũng như để đánh giá một tác phẩm văn học thiếu nhi. Đối với những tác phẩm văn học thiếu nhi viết bởi chính lứa tuổi thiếu nhi thì tính giáo dục chưa được các em ý thức để đưa vào tác phẩm. Tuy nhiên, một tác phẩm văn học thiếu nhi thực thụ phải là tác phẩm mà “trẻ em khen hay, người lớn khen tốt”. Tính giáo dục, vì vậy, được coi là một trong những đặc trưng cơ bản nhất có tính sống còn với văn học thiếu nhi. Văn học thiếu nhi có vai trò to lớn trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ em, về cả đạo đức, trí tuệ và thẩm mĩ. Nhà văn Tô Hoài, người đã có rất nhiều kinh nghiệm trong sáng tác cho trẻ em đã khẳng định tầm quan trọng của chức năng này “Nội dung một tác phẩm văn học viết cho thiếu nhi bao giờ cũng quán triệt vấn đề xây dựng đức tính con người. Nói thì thừa, cần nhắc lại và thật giản dị, một tác phẩm chân chính có giá trị đối với tuổi thơ là một tác phẩm tham dự mạnh mẽ vào sự nghiệp nên người của bạn đọc ấy”. Hay Võ Quảng, cũng đưa ra quan niệm “Văn học cho thiếu nhi còn đặt ra vấn đề chính yếu thứ hai, đó là vấn đề giáo dục”. Trẻ em luôn mang theo những hình ảnh, ước mơ, những ấn tượng từ những trang sách mà chúng đã đọc vào tương lai. Sự tác động sâu xa, bền vững ấy của tác phẩm văn học vào cuộc đời trẻ em đòi hỏi người cầm bút cho các em phải có ý thức trách nhiệm lớn lao. Chức năng giáo dục, vì thế, càng có ý nghĩa với độc giả nhỏ tuổi, những tác phẩm viết cho thiếu nhi cần có sự tham gia của các nhà văn yêu nghề, mến trẻ. Đó là những người giảu nhiệt huyết, góp phần xây dựng nên bộ phận văn học quan trọng trong nền văn học nói chung. Chủ tịch hội nhà văn nước Cộng hòa Xô Viết liên bang Nga, bí thư lãnh đạo hội nhà văn Liên Xô – nhà văn Xecgay Mikhancop đã viết “Thật vậy, tương lai của nhân loại tủy thuộc nhiều ở lí tưởng và đạo đức của chúng ta sẽ gieo trồng vào thế hệ đang lên. Khả năng giáo dục to lớn của sách văn học thì ai cũng rõ…Tất cả chúng ta đều nhất trí về tác dụng của cuốn sách đối với thế hệ trẻ. Tất cả chúng ta đều đồng ý rằng một đứa trẻ biết đọc thì tốt hơn nhiều so với một đứa không đọc gì, rằng một cuốn sách viết cho trẻ mà hay, lí thú và tốt lành lại in đẹp là một điều kì diệu”. Qua những lời khẳng định thì chúng ta càng thấy rõ tầm quan trọng của chức năng giáo dục cho thiếu nhi. Tính giáo dục là nét nổi bật, là yếu tố quan trọng song nếu quá coi trọng điều đó thì e rằng sẽ làm mất đi chất văn học trong tác phẩm, lúc đó sẽ không còn là tác phẩm văn học thiếu nhi nữa mà sẽ trở thành tác phẩm giáo dục dễ gây nhàm chán cho các em khi quá nặng về chức năng. Thứ tư, minh họa trong tác phẩm văn học thiếu nhi trong các tác phẩm văn học thiếu nhi thường có minh họa bằng tranh để thu hút trẻ em hơn, tăng tính sinh động cho tác phẩm. Tiêu biểu như cặp đôi họa sĩ – nhà văn Jean Jacques Semplé và Renné Goscinny với Nhóc Nicolas Le Petit Nicolas, Đỗ Hoàng Tường – Nguyễn Nhật Ánh trong nhiều tác phẩm. Đặc trưng này xuất phát từ đặc điểm tâm lí và lứa tuổi thiếu nhi. Lứa tuổi thiếu nhi chủ yếu tư duy bằng hình tượng, thường bị hấp dẫn bởi những đường nét, hình khối, màu sắc, vì vậy việc minh họa cho tác phẩm văn học thiếu nhi sẽ làm tang sức mạnh của nghệ thuật ngôn từ, giúp thiếu nhi đến với câu chữ và lĩnh hội tác phẩm dễ dàng hơn cũng như tác phẩm sẽ để lại ấn tượng sâu đậm hơn trong các em. Thứ năm, văn học thiếu nhi thường giàu yếu tố tưởng tượng. Truyện viết cho thiếu nhi không giống truyện viết cho người lớn. Độc giả lứa tuổi này bé nhỏ, mong manh nên cần có những tác phẩm phù hợp với tâm sinh lí các em. Theo Vân Thanh “Chúng tôi cho rằng văn học thiếu nhi cần nhiều cách điệu, khoa trương, nhiều mơ mộng, tưởng tượng tàn bạo hơn nữa. Không phải những tưởng tượng viển vông tách rời hiện thực, đi sâu vào hiện thực một cách khái quát hơn, bản chất hơn. Dù mơ mộng đến đây, lùi xa về quá khứ hay viễn tưởng đến tương lai thì nơi khởi đầu và chỗ đến cuối cùng của chúng ta vẫn là sự chân thật của ngày hôm nay”. 2. Vài nét về Văn học thiếu nhi ở Việt Nam Những chặng đường phát triển của văn học thiếu nhi Việt Nam Văn học thiếu nhi Việt Nam đã hình thành và phát triển trong một hoàn cảnh lịch sử thật hiếm hoi. Giữa những năm miền Bắc bắt tay vào xây dựng hòa bình và miền Nam tiến hành đấu tranh vũ trang thống nhất đất nước, thì văn học thiếu nhi nước ta có bước phát triển mới ngay trong cao trào thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược của cả nước. Nó đã dần gom tụ một cơ ngơi với đủ các bộ môn, thể loại văn học, truyện, thơ, kí, kịch, tranh… bao trùm các chủ đề về truyền thống lịch sử, cách mạng, kháng chiến, về sinh hoạt gia đình và xã hội, của trẻ em và người lớn, trong học tập, lao động, chiến đấu làm nên một sắc thái phản ánh mới của văn học. Vì thế, quyển sách Bách khoa toàn thư văn học thiếu nhi Việt Nam tập một do Vân Thanh – Nguyên An biên soạn đã có nhận định về văn học thiếu nhi như sau “Những tác phẩm văn học được mọi nhà trường sáng tạo ra với mục đích giáo dục, bồi dưỡng tâm hồn, tính cách cho thiếu nhi. Nhân vật trung tâm của nó là thiếu nhi, và nhiều khi cũng là người lớn, hoặc là một cơn gió, một loài vật, hay một đồ vật, một cái cây … Tác giả cho văn học thiếu nhi không chỉ là chính các em, mà cùng là các nhà văn thuộc mọi lứa tuổi”. Không chỉ như thế các nhà nghiên cứu còn nhận định thêm rằng “Những tác phẩm được thiếu nhi thích thú tìm đọc, bởi vì các em tìm thấy ở trong đó cách nghỉ cách cảm cùng những hành động của chính các em, hơn nữa, các em còn tìm được ở trong đó một lời nhắc nhở, một sự răn dạy, với những nguồn đông viên, khích lệ, những sự dẫn dắt ý nhị, bổ ích … trong quá trình hoàn thiện tính cách của mình”. Văn học thiếu nhi đã xuất hiện từ rất sớm trong những sáng tác dân gian. Văn học thiếu nhi trong giai đoạn này xuất hiện rất sớm, “hiện hữu” và được “công nhận” qua những sáng tác dân gian như những bài vè, đồng dao, ca dao, những truyện cổ tích, thần thoại, truyền thuyết, truyện ngụ ngôn... Những sáng tác dân gian này đến với các em rất tự nhiên qua lời ru, lời kể của mẹ, của bà, giúp các em “vừa học, vừa chơi”, vừa tập nói có nhịp, vừa luyện trí nhớ, mở mang kiến thức ban đầu về thế giới xung quanh... Tuy giai đoạn phát triển này của văn học thiếu nhi đã được xem là kết thúc, nhưng về hình thức nó vẫn còn tồn tại trong thời đại ngày nay. Đến văn học viết, văn học thiếu nhi đã sớm xuất hiện với hai tác phẩm Thánh Tông di cảo của Lê Thánh Tông và Nguyễn Trãi với Gia huấn ca. Hai tác phẩm này đã quan tâm đến thiếu nhi. “Hiện tượng” này là một hiện tượng đặc biệt vì “ít có dân tộc nào trên thế giới các bậc danh nhân, các ông vua cũng làm thơ, viết truyện cho các em”. Từ thế kỉ XX đến trước 1945, văn học thiếu nhi đã bắt đầu song hành cùng văn học dân tộc. Nhưng nền văn học thiếu nhi Việt Nam thực sự phát triển vào quãng giữa những năm 1960. Ấy là lúc văn học thiếu nhi đã có đủ các đề tài và thể loại dân gian và lịch sử, cách mạng và đấu tranh kháng chiến, xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, khoa học và danh nhân, truyện ngắn và truyện dài, kí và kịch, thơ truyện và thơ bài. Điều quan trọng hơn là trên cái nền chung của mỗi đề tài thể loại, đã có nhiều tác giả và những tác phẩm rất có giá trị. Vì vậy, văn học thiếu nhi Việt Nam có thể chia ra làm bốn chặng đường phát triển tính từ lúc bộ phận văn học này thực sự phát triển. Nhìn một cách tổng thể, mỗi chặng đường có những nét đặc trưng riêng, làm nên phong phú độc đáo trong văn học thiếu nhi Việt Nam Chặng đường từ năm 1960 đến năm 1975 Đặc điểm của văn học thiếu nhi Việt Nam là ngay từ buổi hình thành đầu tiên đã phát triển toàn diện và đa dạng. May mắn này có được là do văn học thiếu nhi có một chỗ dựa, có một cương lĩnh vô cùng quý báu Năm điều Bác Hồ dạy thiếu nhi. Đó chính là nội dung giáo dục toàn diện cho thiếu nhi, có thể kể ra một số tác phẩm nổi tiếng của một số tác giả thành công trong những năm 1960 như Tìm mẹ và Lá cờ thêu sáu chữ vàng của Nguyễn Huy Tưởng, Cái thăng và Thấy cái hoa nở của Võ Quảng, Cái tết của mèo con của Nguyễn Đình Thi, Những người bạn nhỏ và Bé và Sáo của Phạm Hổ… Về thơ có những tác giả như Vũ Ngọc Bình, Huy Cận, Nguyễn Bá Dâu, Thanh Hải, Tế Hanh, Phạm Hổ, Võ Quảng, Nguyễn Xuân Sanh… Bên cạnh đó, thời kì này chưa kết hợp tốt tính toàn diện, đa dạng với tính tập trung nhằm phục vụ những yêu cầu giáo dục trước mắt do nhiệm vụ chính trị đề ra. Khối lượng sách dịch nhiều, các thể loại dân gian, đồng thoại nhiều, bên cạnh các đề tài viết về cuộc sống mới vừa ít, vừa yếu đã gây ra một ấn tượng sách thiếu nhi xa rời đời sống, xa rời thực tế. Những năm 1963 – 1964 trở đi đã có những chuyển biến theo hướng bám sát phong trào, bám sát thực tế. Những thể loại truyện tranh, truyện kí viết về các anh hùng, các cháu ngoan Bác Hồ, các việc tốt người tốt phát triển nhanh, kịp thời cổ vũ, động viên, giáo dục các em làm “ngàn việc tốt” phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng tiếp bước cha anh trên các mặt sản xuất, chiến đấu như các tác phẩm Cô Bê 20 của Văn Biển, Một nhà khoa học yêu nước của Đức Hoài, Tôi đi học của Nguyễn Ngọc Kí, Hoa Xuân Tứ của Quang Huy… Năm 1965 lần đầu tiên có một tập thơ thiếu nhi của cây bút trẻ tuổi ra đời Tấm lòng của chúng em. Tập thơ gồm 34 bài góp nhặt công phu từ sau cách mạng tháng Tám của Trần Đăng Khoa, nói lên tiếng nói đầy sức hấp dẫn của văn học thiếu nhi. Sự xuất hiện văn thơ của thiếu nhi khẳng định sự đóng góp của nền văn học thiếu nhi, đồng thời các nhà văn nhà thơ cũng đã đóng góp làm phong phú thêm bộ mặt của nền văn học non trẻ và đầy sức sống như các tác phẩm Chú bé sợ toán của Hải Hồ, Năm thứ nhất của Minh Giang, Cơn bão số 4 của Nguyễn Quỳnh, Xóm Cháy của Bùi Hiển… Nếu như đề tài về đời sống trước năm 1965 còn rất mờ nhạt, thì giờ đây đã được khẳng định qua những tác phẩm viết về cuộc sống lao động ở nông thôn, về nhà trường – đặc biệt là nhà trường trong những năm chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ trên miền Bắc. Sang những năm 1970 , tình hình trên đã dần dần được điều chỉnh, uốn nắn. Văn học thiếu nhi Việt Nam lại bước vào một thời kì phát triển mới. Mặt khác sự phát triển của từng cá nhân cá thể của mỗi tác phẩm như đã “xâm nhập” vào thế giới tâm hồn của các em. Hàng loạt tập truyện và thơ được xuất bản, đã khẳng định bước tiến của văn học thiếu nhi các tác phẩm như Tập Măng tre và truyện Quê nội của Võ Quảng, Những tia nắng đầu tiên của Lê Phương Liên, Trận chung kết của Khánh Hòa, Những năm tháng không quên của Nguyễn Ngọc Ký, Chú bò tìm bạn của Phạm Hổ, Mầm bé của Ngô Viết Dinh… Bên cạnh đó, đề tài chống Mĩ cũng được quan tâm kịp thời phù hợp với những bước đi của lịch sử. Các tác phẩm viết về đề này đã miêu tả cuộc sống chiến đấu của thiếu niên trong vùng tạm chiến và nêu bật những gương mặt anh hùng cho thiếu nhi học tập. Chủ yếu đó là những nhân vật có thật như đứa con đảm đang, hiếu thảo của chị Út Tịch trong Mẹ vắng nhà của Nguyễn Thi, dũng sĩ diệt Mĩ nhỏ tuổi Hồ Văn Mên trong Anh hùng còn cõng trên lưng của Lưu Hữu Phước, em bé Cả Xên trong Chú bé Cả Xên của Minh Thoa… Về đề tài lịch sử được tiếp nối sau Nguyễn Huy Tưởng là tác phẩm Sát Thát của Lê Văn và Nguyễn Bích, Trên sông truyền hịch của Hà Ân… Các tác phẩm đã dựng lại các sự kiện phức tạp của lịch sử trong những thời kỳ chống ngoại xâm và đã khắc họa thành công một số nhân vật lịch sử. Nhìn chung sách viết về truyền thống yêu nước chống ngoại xâm của dân tộc qua nhiều thời kì lịch sử đã miêu tả khá chân thật hình ảnh của các em thiếu niên trưởng thành trong hoàn cảnh gay go ác liệt. Cuộc sống của nhân vật trong chiến đấu thường phong phú, sôi nổi, phù hợp với tính ưa hoạt động, ưa phiêu lưu của các em, nên được các em yêu thích. Hiện tượng đáng chú ý của chặng đường này là bên cạnh những nhà văn nhà thơ có tên tuổi đã hình thành một đội ngũ mới và dần dần chuyên sâu vào một đề tài, một đối tượng Văn Biển, Phong Thu, Xuân Quỳnh… viết cho lứa tuổi nhỏ; Viết Linh, Vũ Hùng, Ngô Như Mai, Hoàng Bình Trọng… viết về đề tài khoa học; Khánh Chi, Lê Phương Liên, Vũ Lê Mai… viết về sinh hoạt đội và nhà trường xã hội chủ nghĩa. Như vậy, chúng ta đã xây dựng được một nền văn học thiếu nhi, có bề rộng, có những tác giả và tác phẩm tiêu biểu được bạn đọc yêu mến và bắt đầu có tiếng vang ở nước ngoài. Đó là một nền văn học xã hội chủ nghĩa trong sáng, phát triển toàn diện, đa dạng và có trọng tâm, trọng điểm phục vụ những nhiệm vụ chính trị, những yêu cầu giáo dục trước mắt. Văn học thiếu nhi Việt Nam còn nhiều mặt non yếu nhưng nó đã thể hiện được một bước ngoặc lớn, đồng thời bồi đắp thêm sức sống cho gương mặt tinh thần thời đại Việt Nam. Chặng đường từ năm 1975 đến năm 1985 Văn học thiếu nhi Việt Nam đang trên đà phát triển và có những thành tựu đáng kể tạo nên cái dáng thơ văn thật đặc sắc phong phú và đa dạng trong văn học Việt Nam. Truyện viết cho thiếu nhi sau năm 1975 tuy có dòng chảy riêng nhưng cũng không nằm ngoài bức tranh chung của văn học Việt Nam, nhất là văn xuôi Việt Nam giai đoạn này. Văn học trong mười năm tiếp theo 1975 – 1985 là giai đoạn trăn trở, tìm tòi, nhìn chung vẫn gần với cách tiếp cận cũ. Sự tiếp nối này thể hiện rõ nhất trong những năm đầu, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc, phần lớn truyện vẫn chỉ xoay quanh đề tài kháng chiến. Võ Quảng viết Tảng sáng vẫn tiếp nối mạch cảm xúc của Quê nội, và nhiều tác phẩm được viết trong cảm hứng day dứt về “một thời đạn bom” lớp lớp trẻ em từ thành phố về nông thôn sơ tán, cũng phải tự lập, lo toan đủ bề. Các tác phẩm như Ngôi nhà trống của Quang Huy, Hoa cỏ đắng của Nguyễn Thị Như,… Viết về cuộc sống mới khi đất nước hoàn toàn thống nhất, các nhà văn chú ý nhiều tới vấn đề đạo đức của con người. Những tác phẩm như Tình thương của Phạm Hổ, Bến tàu trong thành phố của Xuân Quỳnh, Chú bé có tài mở khóa của Nguyễn Quang Thân, Hành trình ngày thơ ấu của Dương Thu Hương… Có thể coi là những tác phẩm xung kích mạnh dạn phanh phui những tiêu cực của xã hội với những cái xấu, cái lạc hậu và sự nhỏ nhen, đố kị của lòng người. Số lượng tác giả tác phẩm viết cho thiếu nhi ngày càng phát triển đa dạng và phong phú. Cùng với sự ra đời của những tập sách nghiên cứu về văn học thiếu nhi như Truyện viết cho thiếu nhi dưới chế độ mới của Vân Thanh, Đôi điều tâm đắc của Vũ Ngọc Bình… và sự xuất hiện hàng loạt những bài báo, tạp chí chuyên viết cho lứa tuổi thanh thiếu niên Mực tím, Áo trắng, Hoa học trò, Tuổi xanh, Vì tuổi thơ… bên cạnh những tờ báo truyền thống. Văn học cũng không thể nói khác đi những đều mà cả dân tộc quan tâm, trẻ em cũng buộc phải lớn nhanh và già dặn hơn lứa tuổi của mình là điều tất yếu. Vì vậy, đề tài chống thực dân Pháp vẫn được hoàn thiện thêm với Tảng sáng của Võ Quảng và Dòng sông thơ ấu của Nguyễn Quang Sáng với những màu sắc tươi vui lạc quan, miêu tả sự trưởng thành của các em trong quá trình tham gia kháng chiến, giới thiệu cho bạn đọc hình ảnh một thế hệ vệ quốc đoàn tư trung, dũng cảm. Một số tác phẩm ôn lại những gian truân thời chống Mĩ như Hồi đó ở Sa Kỳ của Bùi Minh Quốc, Cát cháy của Thanh Quế, Tìm gặp lại anh của Phạm Hổ… Chính vì thế, số phận của trẻ em trong chiến tranh được quan tâm và thông cảm sâu sắc hơn. Các nhà văn nhà thơ đã dựng lại được không khí chung của đất nước trong suốt một thời kì đau thương khói lửa của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ. Đó không phải là cái thực tế tầm thường mà là cái thực tế “đã được rèn lại, đúc lại, tái tạo lại”, “là những chất đã tinh chế, tỏa ra, chói sáng suy nghĩ, tâm tư người viết”. Về đề tài lịch sử rất phát triển ở giai đoạn trước năm 1975 thì đến bây giờ hầu như chững lại. Các tác giả chuyên viết truyện lịch sử trước đây như Nguyễn Huy Tưởng, Hà Ân, Lê Vân, An Cương, Nguyễn Đức Hiền… thường khai thác lịch sử gắn với các nhân vật anh hùng và truyền thống anh dũng chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Tới giai đoạn này, Tô Hoài mở ra một hướng khai thác mới, hướng khai thác lịch sử gắn với huyền thoại, phong tục và văn hóa. Những tri thức và bài học lịch sử, ở đây không chỉ gắn với lịch sử chiến đấu mà đã mở ra cùng khắp thiên nhiên, làng nước, tạo một thế giới xa xưa, hư ảo thật mới lạ và hấp dẫn. Đọc Đảo hoang, Chuyện nỏ thần, Nhà Chử,… bạn đọc được trở về cái nôi văn hóa đất Việt thuở khai sơn lập địa. Bên cạnh đó, một sự kiện văn học gây xôn xao dư luận lúc bấy giờ là tác phẩm Búp sen xanh của Sơn Tùng. Tác giả đã đưa ra một cách tiếp cận đề tài Bác Hồ theo quan điểm mới, phù hợp với xu hướng đổi mới chung của văn học. Có thể nói, đây là lần đầu tiên trẻ thơ Việt Nam được đọc một cuốn sách đầy đủ, tỉ mĩ về tuổi thơ của Bác Hồ. Với quan niệm “Các bậc thiên tài không có sẵn, chính truyền thống gia đình, quê hương là khởi thủy tạo nên những tính cách đầu tiên của mỗi con người đi vào đời…”. Nhìn chung đây là một tác phẩm đóng góp tích cực cho văn học thiếu nhi ở đề tài Bác Hồ, một trong những đề tài của văn học Việt Nam hiện đại. Như vậy, trong khoảng mười năm sau cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc, văn học đang trong giai đoạn trăn trở, tìm tòi. Truyện viết cho thiếu nhi tuy đã có dấu hiệu mới nhưng chưa tạo ra được một biến chuyển rõ ràng, môi trường hoạt động của trẻ em được phản ánh trong tác phẩm chưa rộng rãi, chủ yếu mới trong đời sống cách mạng, đời sống chiến đấu và các vấn đề đạo đức và xã hội. Chặng đường từ năm 1985 đến nay Xã hội Việt Nam sau cuộc kháng chiến chống Mĩ, nhất là từ thời kì đổi mới của đất nước đã bước vào một giai đoạn mới, những biến đổi to lớn và sâu sắc, toàn diện, phát triển của văn học phản ánh xã hội thông qua cá nhân nhà văn, vì thế sự phát triển của văn học có tính độc lập nhưng cũng có mối quan hệ mật thiết với sự phát triển của xã hội. Chặng đường từ năm 1985 đến nay là chặng đường mở rộng đề tài, đổi mới cách tiếp cận và tăng cường khả năng khám phá của con người. Từ đổi mới đất nước tới đổi mới văn học và văn học thiếu nhi thực sự đã đem lại một không khí mới cho văn học nói chung và văn học thiêu nhi nói riêng. Trong không khí đổi mới ấy, mỗi nhà văn nhà thơ đã thể hiện tư tưởng tình cảm trong những tác phẩm mang tính chất đột phá của mình. Phải đến giai đoạn này, đặc biệt sau năm 1986, sự đổi mới thực sự diễn ra đồng bộ, các nhà văn nhà thơ được dịp phát huy cá tính sáng tạo, ý thức tìm tòi cho mình một nét riêng. Cũng như nhà nghiên cứu văn học Nguyễn Đăng Mạnh nhận xét “Văn nghệ đòi cá tính, đòi sự phát triển ý thức cá nhân. Cái đẹp, cái thẩm mỹ đối lập với sự bằng phẳng, nhạt nhẽo, thiếu cá tính… nghệ thuật cần cá tính, cần cái tôi”. Văn học trước năm 1975 là tiếng nói phát ngôn cho ý thức cộng đồng và những chuẩn mực quy phạm đã được thể hiện trong ý thức cá nhân. Văn học sau năm 1975 lại là sự bùng nổ của ý thức cá nhân trước nhu cầu nhận thức, tự biểu hiện của dân tộc và thời đại. Không khí đổi mới chung của đất nước, của văn học đã dội vào trong những sáng tác văn học thiếu nhi. Đặc biệt trong những năm đầu, không khí đổi mới diễn ra thật hào hứng và sự biến đổi sôi nổi, phong phú ấy dễ nhận thấy ở khu vực truyện hơn là khu vực thơ. Truyện viết cho thiếu nhi đã mở ra nhiều hướng tiếp cận mới với đời sống trẻ em. Năm 1986 và 1987 có thể coi là những năm được mùa của truyện viết cho thiếu nhi với hàng loạt các tác phẩm nổi tiếng như Tuổi thơ dữ dội của Phùng Quán, Người đi săn và Con sói lửa của Nguyễn Quỳnh, Bình minh đến sớm của Hoàng Minh Tường, Miền thơ ấu của Vũ Thư Hiên, Người đi vào hang sói của Trần Thiên Hương, Hoa ngã bảy của Lưu Nghị… Đây là những tác phẩm gây được nhiều hứng thú và tạo nhiều tranh cải cho độc giả, nó cũng đáp ứng được phần nào việc thể hiện những khát vọng và thái độ tự tin của lớp trẻ trong hoàn cảnh mới. Nếu như trong hai năm 1986 và 1987 truyện viết cho thiếu nhi đã gặt hái được ít nhiều thành tựu thì đến năm 1988 văn học thiếu nhi lại phiêu lưu trong cơ chế thị trường. Sách viết cho thiếu nhi rơi vào tình trạng khủng hoảng, tình trạng thương mại hóa. Là do hàng loạt những sách truyện dịch, truyện tình, truyện trinh thám rẻ tiền chiếm lĩnh trên thị trường sách. Tình trạng này đến đầu năm 1990 dần dần mới được điều chỉnh và định hướng theo nhu cầu đích thực của bạn đọc. Thời kì mở cửa, sự giao lưu với nước ngoài cũng có ảnh hưởng tới sáng tác của văn học thiếu nhi. Các nhà văn của ta đã cập nhật ngay với lối viết truyện tranh, truyện nhiều tập, kiểu như Doreamon của nhà văn Nhật Bản Fujiko và Tứ quái TKKG của nhà văn Đức Stefom Wolf rất được các em yêu thích. Có thể nói, sự “cạnh tranh” của các tác phẩm dịch buộc các nhà văn Việt Nam phải cố gắng nhiều hơn để có thể chấm dứt tình trạng “lấn sân”. Bên cạnh đó, các phương tiện thông tin đại chúng bùng nổ cũng dẫn tới nguy cơ văn hóa nghe - nhìn lấn át văn hóa đọc. Tuy văn hóa nghe - nhìn có khả năng đáp ứng nhu cầu, thông tin, giải trí chớp nhoáng, tức thì nhưng ít có khả năng giữ đọng sâu như văn học đọc. Bên cạnh đó, về sự gia tăng đội ngũ các nhà văn nhà thơ viết cho thiếu nhi ở giai đoạn này đã được quan tâm nhiều hơn. Đội ngũ sáng tác cho các em ngày càng đông đảo. Đặc biệt đầu những năm 90, đội ngũ cho các em được bổ sung thêm nhiều cây bút trẻ tuổi như Trần Thiên Hương, Lê Cảnh Nhạc, Nguyễn Nhật Ánh, Nguyễn Trí Công, Hà Lâm Kỳ, Quách Liêu… như các tác phẩm Truyện một cần câu, tập thơ Dắt mùa thu vào phố, Bây giờ bạn ở đâu, Có gì không mà tặng bông hồng… Lớp người viết này tuy chưa có sự từng trải và nhiều tích lũy kinh nghiệm, nhưng bù lại họ có cái mới mẻ, cái hiện thực, có cái táo bạo, mạnh dạn trong sự tìm tòi. Chính họ đã đem lại cho truyện thiếu nhi những nét mới trẻ trung tươi tắn. Nhìn chung, đội ngũ sáng tác truyện cho các em ở giai đoạn này đã có sự phát triển khá hùng hậu. Tuy vậy, nếu quan sát kỹ, sẽ thấy số lượng tác giả tuy có sự gia tăng đáng kể nhưng người viết chuyên tâm lại quá ít. Cố nhiên, không phải cứ có lực lượng đông là có tác phẩm xuất sắc, nhưng dù sao đây cũng là điều để cho các em có thể chọn được những sáng tác hay. Hơn thế nữa, ở giai đoạn này các nhà văn nhà thơ đã mở rộng đề tài, đổi mới cách tiếp cận đời sống và tăng cường khả năng khám phá của con người. Trong thời kì kinh tế thị trường, trẻ em cũng thông minh, già dặn và thực tế hơn, chúng cũng có những đòi hỏi cao hơn đối với người sáng tác. Vì vậy, văn học đi vào đời sống xã hội nhiều mặt, các hướng quan tâm của sáng tác và tiếp cận trẻ em cũng đa dạng phong phú hơn. Điều đó chứng tỏ văn học thiếu nhi không nằm ngoài xu hướng đổi mới chung của văn học Việt Nam. Đề tài truyền thống chiến tranh, lịch sử, cách mạng được tiếp tục khai thác nhưng có sự phát triển mới, vừa tiếp tục những thành tựu cũ, vừa có một nét mới khác trước như Ngày xưa của Trần Thiên Hương, Bên bờ Thiên Mạc của Hà Ân, Tiếng trống Mê Linh của An Cương, Cánh bườm huyền thoại của Mai Ngọc Uyển… Tiếp cận trẻ em trong đời sống hiện đại, các vấn đề phản ánh đã được mở rộng phong phú và đa về sinh hoạt của trẻ em thành phố có thể khái quát hai mảng hiện thực được các tác giả chú ý đề cập. Thứ nhất là những trẻ em có cuộc sống gia đình đầy đủ, các em chỉ có ăn, học và chơi như tác phẩm Kính vạn hoa của Nguyễn Nhật Ánh, Hoa ngũ sắc của Trần Thị Thu Huệ…. Thứ hai là cuộc sống của những trẻ em nghèo, vừa lo toan học hành, vừa kiếm sống, thậm chí không được đi học, phải lang thang bụi đời hoặc nhọc nhằn kiếm ăn trên đường phố có những tác phẩm đề cập đến vấn đề này như Giã biệt cuộc đời của Lê Cảnh Nhạc, Hoa trên đường phố của Thu Trân, Bong bóng lên trời của Nguyễn Nhật Ánh… Rõ ràng, quá trình đổi mới đã đem đến cho các em nhiều tác phẩm thực sự có giá trị. Nhà văn tiếp cận trẻ em ở nhiều góc độ và trân trọng các em trong từng mối quan hệ, với một đặc trưng chủ đạo là hướng vào nội tâm. Đúng như vậy, từ đổi mới của đất nước đã cho phép các nhà văn nhà thơ có điều kiện thâm nhập sâu sắc vào đời sống của trẻ em bằng mọi nẻo đường, phản ánh mọi lĩnh vực hoạt động và tâm tư, tình cảm của các em. Nhà văn nhìn hiện thực từ nhiều phía và khái niệm hiện thực cũng được mở rộng hơn. Không phải là hiện thực gò bó được nhìn từ một điểm duy nhất mà là một hiện thực có nhiều nội hàm, có nhiều tính chất. Không chỉ là cái hiện thực xung quanh nhà văn nhà thơ mà là hiện thực trong “chiều sâu tâm hồn” tác giả. Tóm lại Theo dõi những chặng đường của truyện thiếu nhi qua mấy mươi năm phát triển, tuy có lúc thăng, lúc trầm và có những đề tài không phát triển rực rở như đề tài nông thôn, đề tài khoa học. Văn học thiếu nhi Việt Nam không ngừng phát triển theo hướng ngày càng phong phú, sâu sắc, ngày càng xứng đáng là một người bạn vừa gần gũi vừa hiền hòa lại vừa thông tuệ mẫn cảm đối với các em. Sự phát triển này trở nên sôi động và mạnh mẽ hơn, đạt được nhiều thành tựu hơn, kể từ khi Việt Nam có một nền văn học mới – nền văn học ra đời từ cách mạng và kháng chiến. . Đôi điều về văn học thiếu nhi Việt Nam hiện nay Vấn đề được coi là tất nhiên rằng, một tác phẩm hay cho tuổi thơ cũng là một tác phẩm mà bạn đọc ở tuổi nào cũng thưởng thức được. Tất nhiên, điều cốt lõi là tác phẩm cho thiếu nhi thì trước tiên phải được thiếu nhi công nhận, bởi gây được, khơi gợi được cái yêu thương, cái hờn giận, những kỷ niệm, những cái nhớ đời cho các bạn tuổi ấy. Văn học thiếu nhi trong văn học Việt Nam là mảng văn học non trẻ nhất. Nếu trước cách mạng, trong tình hình văn học lúc sơ khai có những cuộc tranh luận náo nhiệt về “nghệ thuật vị nghệ thuật và nghệ thuật vi nhân sinh” trên cơ sở những tác phẩm tả thực khuynh hướng tiến bộ, thì văn học cho thiếu nhi chỉ mới có một số tập truyện cho học sinh hoặc vài tác phẩm cho người lớn mà tuổi thơ đọc được, như tác phẩm dịch thơ La Phông Ten, truyện Guylyve du kí của Jonathan Swift, tiểu thuyết Quả dưa đỏ của Nguyễn Trọng Thuật, tiểu thuyết Không gia đình của Hector Malot và Truyện dã sử Nam Hải dị nhân của Phan Kế Bính. Một vấn đề có thể đặt ra là sách cho thiếu nhi thế nào là hay là bổ ích và đề tài có tính giáo dục cần ý nghĩa ra sao, rất cần bàn. Qua hai cuộc kháng chiến cực kỳ gian khổ ba mươi năm, ngày nay đất nước bước vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phong trào và lực lượng sáng tác cho thiếu nhi, bất cứ ở giai đoạn nào cũng điều nảy nở và phát triển. Cho đến bây giờ văn học thiếu nhi Việt Nam đã có một lực lượng những cây bút nhiều thế hệ viết và chuyên viết thật đa dạng, từ đồng thoại cho đến chuyện kể, truyện ngắn, tiểu thuyết và nhiều nhà thơ sáng tác cho các bạn đọc nhỏ với các nhà dịch thuật giỏi. Trong những thành tựu đáng mừng, cũng chen lẫn vô vàn băn khoăn. Trong hoạt động, sinh hoạt văn học thông thường, bất cứ tác phẩm thế nào, trong giới sáng tác và trong bạn đọc đều có sự trao đi đổi lại, gợi mở mọi mặt và khẳng định đó là mầm móng sinh ra bộ môn nghiên cứu, lí luận, phê bình văn học. Sáng tác với phê bình đã bồi đắp, thúc đẩy cho văn học. Văn học thiếu nhi qua mỗi thời kỳ đã xuất hiện các nhà nghiên cứu, lí luận, phê bình tài năng. Văn học cho thiếu nhi là bộ phận quan trọng của văn học Việt Nam. Thế mà từ trước tới nay thật vắng vẻ những hoạt động phân tích, đánh gía góp sức vào công cuộc phát triển thể loại vào văn học này. Sự phát triển của văn học thiếu nhi, trước nhất là đối tượng của các tác phẩm cho thiếu nhi khác hẳn các bạn đọc bình thường. Vì tuổi thơ bước vào đời, chưa biết chữ đã làm quen với sách tranh, rồi từ nhi đồng đến thiếu niên, đời người ở những quảng này biến đổi nhanh và lúc nào cũng ngỡ ngàng, vừa nhanh nhạy nhưng tự nhiên mà nhớ lâu, nhớ đến khi tận già lão, những cái mới, những ước muốn và những đổi thay. Người viết đi vào mọi mặt của lứa tuổi “chuyển động” như thể không thể “đứng yên”. Với một sáng tác sẵn có và quen tay, mà nhất thiết phải công phu am hiểu đối tượng, do đó sáng tạo mới có thể khám phá, đưa dẫn, cảm thông và làm si mê bạn đọc. Cập nhật tình hình và thời sự các vấn đề trong gia đình đến nhà trường với bạn bè và cộng đồng xã hội, ở lứa tuổi ấy suy nghĩ và hành động không bao giờ đứng yên. Những vấn đề của đề tài nhập vào sáng tạo như thế nào ấy khiến cho tác phẩm trở thành chi tiết, trở thành cẩm nang, trở thành bạn đường không thể thiếu của người đọc. Thời gian gần đây, sách cho thiếu nhi có tính thời sự, ấy là sự ham mê tranh truyện, mà thường phổ biến ở lứa tuổi nhi đồng và thiếu niên. Hiện tượng này dường như người cầm bút chẳng mấy quan tâm, nhưng đã có nhiều dư luận trong các bậc cha mẹ. Người thì bảo đấy là những truyện tưởng tượng sẽ khơi gợi cho trẻ làm quen với thế giới và xã hội công nghiệp. Người thì phẫn nộ với những truyện hoang đường đấm đá và súng đạn, có hại cho trẻ chẳng khác nào trẻ con ham chơi điện tử quên cả học. Bên cạnh đó, công việc sáng tạo cho thiếu nhi cần bức bách hơn, báo động hơn. Từ nửa thế kỉ phát triển của văn học cho thiếu nhi của chúng ta chưa có lực lượng nghiên cứu, lí luận, phê bình về văn học thiếu nhi. Trong văn học, mọi vấn đề có tiếng nói của của nghiên cứu phê bình, còn một nền văn học trống vắng nghiên cứu, lí luận, phê bình văn học cho thiếu nhi là một nền văn học khập khiễng và không đồng bộ. Xung quanh sự hững hờ đối với văn học thiếu nhi hiện nay Nguyên nhân chính – được nhắc đi nhắc lại qua nhiều bài báo – là sự thờ ơ của các cây bút trẻ. Nhà văn Lê Phương Liên nói “Các nhà văn thế hệ đi trước dù viết cho người lớn thường cũng ít nhất một lần cầm bút viết cho thiếu nhi. Quan tâm đến các em và viết cho các em dường như đã trở thành một hoạt động có liên quan, và là hoạt động mang tính toàn diện trong sự sáng tạo của mỗi nhà văn. Nhưng nhà văn trẻ hôm nay thì không như vậy”. Nhà văn Tô Hoài cũng đưa ra ý kiến “Nếu trao giải thưởng 1 tỷ đồng thì sách thiếu nhi sẽ hay ngay”. Còn nhà văn Châu Diên lại trầm ngâm “Tôi có cảm giác nhà văn trẻ hôm nay “giữ võ” nhiều hơn mà thiếu đi sự tự nhiên, hồn nhiên vốn rất cần với người cầm bút, đặc biệt là nhà văn trẻ”. Trước câu hỏi phải chăng nhà văn trẻ thật sự không quan tâm đến văn học thiếu nhi, nhà văn Phong Điệp trả lời “Viết văn là thôi thúc của bản thân. Viết cho thiếu nhi hay viết cho mình cũng từ thôi thúc của bản thân của mỗi người. Các tác giả trẻ còn ít hoặc chưa có tác phẩm văn học thiếu nhi không có nghĩa họ quay lưng lại với văn học thiếu nhi”. Để nổi tiếng có nhiều cách, mà tìm đến văn học để nổi tiếng thì một là rất khó khăn, hai là đầy mạo hiểm. Còn nhà văn Đặng Thiều Quang khẳng định “đây là trách nhiệm chung của cả xã hội, trong đó giới xuất bản và giới cầm bút chỉ là một phần nhỏ. Nói cách khác, xã hội tiêu dùng không coi trọng văn học nói chung văn học thiếu nhi nói riêng thì những gì nhận được hiện này tất yếu”. Mảng đề tài và tác phẩm cho thiếu nhi của văn học thiếu nhi Việt Nam còn non trẻ, nhưng trải qua nửa thế kỉ, văn học thiếu nhi Việt Nam đã có được một phong trào và lực lượng với những tác giả, tác phẩm có tầm vóc xứng đáng cho nền văn học thiếu nhi Việt Nam. - Phong Cầm tổng hợp -

nhà văn thiếu nhi nước ngoài